Stacks Image 263



storytelling | de waarde van een verhaal

Pieter Webeling is romancier, scenarist en interviewer van grote kranten en tijdschriften. Hij maakt boeken voor ondernemingen en instelllingen, van Apple tot AFAS, van de SER tot het VUmc Alzheimer Centrum. Als verhalenverteller pur sang schrijft hij van tijd tot tijd een blog over het belang, de waarde en effectiviteit van (corporate) storytelling.

Blog #1
Hoe we met verhalen onze 30.000 dagen een beetje fatsoenlijk kunnen doorkomen, hoe niet-bestaande personages met niet-bestaande problemen in film, romans en theater jou toch troosten, hoe je mensen meevoert in het drama van de redenering en hoe storytelling superieur blijft aan de immense stroom van informatie en data.




Op een dag zat een man van langs de deuren bij ons op de sofa. Mijn ouders hadden hem binnengelaten omdat hij hen de wereld beloofde, denk ik. Niet de hemel, het was geen Jehova-getuige, nee, de wereld. In de vorm van twintig delen van de Grote Oosthoek Encyclopedie, gebonden in bruin leer. Met informatie over alles: van Napoleon tot de geschiedenis van de stoommachine, van de strandplevier tot Jupiter, van macrameeën tot de uiterwaarden van de Lek tussen Montfoort en Lopik. ‘U kunt niet zonder,’ zal hij zonder twijfel hebben gezegd. ‘En uw schoolgaande kinderen al helemaal niet. Kennis is de sleutel tot succes.’
Nu, veertig jaar later, bevatten al die delen Oosthoek een zandkorrel aan informatie op een strand dat internet heet. We zien niet langer een kleurenfoto van de tijger met een grijs blokje tekst, we volgen op onze telefoon een live stream van een dierentuin in Shanghai of we aaien het beest virtueel reëel. Zelfs de favoriete vakantiebestemming van de dierenverzorgers kunnen we nog achterhalen. Onze toegang tot informatie is een
mer à boire, zoals de Fransen zo mooi zeggen, een zee om te drinken.

Nieuwsgierigheid en een onstilbare honger naar informatie heeft ons ver gebracht. Maar hoe zit het met onze behoefte aan verhalen? Is die ook gegroeid? Of blijft storytelling van alle tijden?
Wat ís eigenlijk het belang van verhalen?
We leven een slordige 30.000 dagen. Dan ben je ongeveer 82. Hoe ga je die dagen inkleuren? Wat krijg je zomaar toebedeeld, wat smijt het leven je hard in het gezicht? Hoe ga je je daartoe verhouden?

Verhalen werken dan ordenend, bezwerend. Verhalen in de vorm van een roman, een theatervoorstelling of een film — om in een donker hoekje of een donker zaaltje het lot van personages met overtrekpapier over jouw eigen lot te leggen, al was het maar om na te gaan hoe al die niet-bestaande mensen met hun niet-bestaande problemen omgaan met pijn, verdriet, angst of woede. Dat helpt. Dat troost. Want laten we eerlijk zijn: in hoeverre zijn we in staat om de menselijke conditie in volle omvang te begrijpen?
Daarom verhalen. Gekke verhalen, mooie verhalen, treurige verhalen, ontroerende verhalen. Bewust of onbewust zoeken we naar betekenis in de vorm van gedachten, inzichten en belevenissen die ons raken. We zetten ons af, we leven mee, we lachen, we zoeken verbinding, we bewegen — om ons te verhouden tot de wereld en de wereld van anderen. Uiteindelijk komen we bij onszelf uit. Hopelijk zijn we dan iets beter in staat om voorzichtig een antwoord te bedenken op de grote levensvragen. Wie ben ik? Wat wil ik? Waar ga ik naartoe?
How to live?

Wat is de waarde van corporate storytelling?
Als dagvoorzitter op congressen heb ik ze vaak voorbij zien komen: sprekers die cijfers en data zien als ruggengraat voor een stelling of boodschap. Het is een misvatting. Powerpoints met jaarcijfers, overzichtsgrafieken en staafdiagrammen maken zelden indruk. Die zijn na zes tellen weer vergeten. Als je mensen werkelijk wilt bewegen, zul je ze moeten verleiden.
Oud-politicus Hans van Mierlo zei het ooit zo: ‘In een redevoering probeer ik via de ladder van de logica af te dalen naar de kern van de zaak, met stappen die van punt tot punt te volgen zijn. Je moet de mensen als het ware meenemen, meevoeren in
het drama van de redenering. Daar zit iets avontuurlijks in. Het is dan doodstil. Soms voel je bij het voordragen dat je rechtstreeks bent aangesloten op de centrale werkplaats in de achterhoofden van je gehoor. Dan ben je echt aan het inbreken. Op dat moment vindt overdracht plaats.’
Informatie en data kunnen belangrijk zijn om de interesse en het gedrag van een klant of consument te voorspellen, om daar vervolgens op te anticiperen met gerichte boodschappen, even los van ethiek en privacy. Maar hoe kun je die klant of consument bewegen om werkelijk tot actie over te gaan, om een product te kopen of een dienst af te nemen? Dan gaat het om verhalen. Om integriteit, vertrouwen, sympathie. Om een goed en positief gevoel. Geen fictie maar non-fictie: boeiende, prikkelende, ontroerende, krachtige en komische verhalen van mensen die aan de basis staan van de identiteit van een onderneming of instelling. Úw onderneming. Úw instelling.

Het momentum van mijn ouders was ontwrichtende armoede, een oorlog, soberheid en wederopbouw.
Hoop op een beter morgen, vooral voor onze kinderen, daar stond die Oosthoek voor. Ik ben zelf van 1965. Het momentum van mijn generatie, kinderen van de jaren zestig en zeventig, is van een andere orde: de informatie- en computerrevolutie. Wij beleefden de omslag van nabij, van het handgeschreven spaarboekje van de Nutsspaarbank naar de app van ING, van elpee naar cd naar mp3 naar Spotify. De omwentelingen gaan zo snel dat de revolutie zich in de staart bijt, denk ik wel eens. Mijn dochter van zestien koopt weer vinylplaten en verbaast zich over krassen.
Het zakenleven van nu kent een eerste generatie van jonge managers, leiders en andere
decision makers die fier overeind blijft staan bij de stormvloed van informatie en data, en allang geen schrik meer heeft van technologische ontwikkelingen die maar over elkaar heen blijven vallen. Spijtig genoeg heb ik het belang van de opkomst van internet niet voldoende onderkend. Ik had marktplaats.nl liever zelf bedacht. Dat doet een beetje pijn. Een vraag die mij intrigeert is: zien de nieuwe managers en leiders nu wél de contouren van storytelling, van de menselijke maat, van het belang van kracht, compassie, eerlijkheid en plezier — als de nieuwe waarden van modern business? •


Klik
hier voor Blog#2 over storytelling: de slag om de tijd



Over goede voorbeelden van (corporate) storytelling om ook eigen medewerkers te binden en te motiveren, over de wetten van verhalen in film en literatuur waarvan elke manager of CEO kan leren, over het belang van eenvoud in de vorm van overwonnen complexiteit, over de slag om de tijd en de oorlog tegen clichés — daarover meer in mijn komende blogs over storytelling.

Wilt u geen blog missen? Stuur een mailtje naar
info@pieterwebeling met ‘blog’ als onderwerp.

Hebt u interesse in storytelling voor uw onderneming, organisatie of instelling? Neem dan contact op voor een op maat gemaakt DNA-boek met boeiende, kenmerkende verhalen van medewerkers aan de hand van speciale kernwoorden. Dat kan natuurlijk ook zonder boek, en alleen voor uw website.
info@pieterwebeling